Als kinderpsycholoog zie ik in mijn praktijk, Psylicht, helaas vaak pubermeisjes die zichzelf opzettelijk pijn doen. Automutilatie of zelfbeschadiging, komt meer voor dan veel mensen denken. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat ongeveer 22% van de meisjes tussen 12 en 18 jaar zich ooit op deze manier heeft verwond. Dit gedrag kan schokkend zijn voor ouders en verzorgers, maar het is vooral een teken dat er diepere gevoelens van pijn of andere zaken spelen.
Wat is Automutilatie?
Automutilatie is een manier waarop pubers proberen om te gaan met overweldigende emoties. Vaak gebruiken ze zelfbeschadiging als een uitlaatklep voor verdriet, boosheid of eenzaamheid. Dit kan zich uiten in verschillende vormen, zoals snijden, krassen of branden. Hoewel het zorgwekkend is, hoeft het niet altijd een teken te zijn van suïcidale gedachten. Voor veel meisjes is het een manier om de controle over hun emoties terug te krijgen.
Waarom komt automutulatie vooral voor bij Meisjes?
Hoewel automutilatie ook bij jongens voorkomt, gebeurt het bij meisjes vaker. In de puberteit veranderen niet alleen hun lichamen, maar ook hun sociale omgeving, verwachtingen en zelfbeeld. De druk van social media om erbij te horen, onzekerheden over uiterlijk en relaties, en emotionele schommelingen kunnen voor sommige meisjes overweldigend zijn. Automutilatie kan voor hen een manier zijn om daarmee om te gaan.
Het Belang van Begrip
Een veelvoorkomende misverstand is dat zelfbeschadiging een “schreeuw om aandacht” zou zijn. In mijn ervaring proberen de meeste meisjes hun gedrag te verbergen. Het is een manier om met emoties om te gaan die ze moeilijk kunnen uiten. Als ouder of verzorger kan het moeilijk zijn om hiermee om te gaan, maar toon vooral begrip en geduld. Het is belangrijk om niet boos te worden, maar kalm te blijven. Laat zien dat je er voor ze bent en probeer samen met hen de stap naar professionele hulp te zetten. Bij Psylicht bieden we de behandeling Positieve Vibe om de onderliggende oorzaken gericht aan te pakken.
Cijfers: Hoe Vaak Komt Automutulatie Voor?
De cijfers laten zien dat zelfbeschadiging een veelvoorkomend probleem is onder pubers, met name meisjes. Wereldwijd heeft tussen de 15% en 20% van de jongeren ooit aan automutilatie gedaan. In Nederland ligt dat percentage zelfs iets hoger bij meisjes, rond de 22%, terwijl dit bij jongens ongeveer 10% is. Het komt vooral voor tussen de 14 en 18 jaar, een leeftijd waarin veel jongeren worstelen met emoties en veranderingen.
Gelukkig laat onderzoek ook zien dat automutilatie voor veel meisjes in de loop der tijd afneemt. Het is vaak een tijdelijke manier om met pijn om te gaan, en met de juiste ondersteuning kunnen de meeste jongeren gezondere manieren leren om hun emoties te uiten.
Wat Kun Je Als Ouder Doen?
Als je vermoedt dat je dochter zichzelf beschadigt, is het belangrijk om het onderwerp voorzichtig te benaderen. Boos worden of het gedrag veroordelen kan ervoor zorgen dat ze zich verder terugtrekt. Hier zijn enkele tips:
- Blijf kalm en luister- Probeer voor zo ver mogelijk niet geschokt te reageren. Vraag rustig naar hoe ze zich voelt en bied een luisterend oor
- Zoek professionele hulp: In mijn praktijk Psylicht help ik regelmatig pubermeisjes die zichzelf beschadigen. Door middel van gesprekken en therapieën zoals cognitieve gedragstherapie in de behandeling Positieve Vibe leren we samen gezondere manieren om met emoties om te gaan
- Stimuleer positieve copingstrategieën: Activiteiten zoals sporten, tekenen, of mindfulness kunnen jongeren helpen om hun gevoelens op een andere manier te uiten.
Hulp Bij Automutilatie
In Psylicht werk ik samen met jongeren om hen te helpen begrijpen waarom ze zichzelf pijn doen en hoe ze op andere manieren met hun gevoelens om kunnen gaan. We onderzoeken de onderliggende oorzaken, zoals een laag zelfbeeld, pestervaringen of traumatische gebeurtenissen, en werken aan manieren om veerkracht op te bouwen. Door vroegtijdig in te grijpen, kunnen we ervoor zorgen dat deze meisjes niet in een vicieuze cirkel van zelfbeschadiging belanden.
Hoewel automutilatie vaak vanzelf afneemt naarmate jongeren ouder worden, kan professionele hulp dat proces versnellen en de kans op herhaling verkleinen. Het is belangrijk dat meisjes leren dat ze niet alleen zijn in hun worstelingen, en dat er altijd hulp beschikbaar is.
Als er sprake is van zowel automutulatie als zelfmoordgedachten of pogingen neem dan direct contact op met de huisarts of een psychiater. Bij Psylicht is hiervoor namelijk geen behandelprogramma.
Tot slot
Automutilatie bij pubermeisjes is een signaal dat ze hulp nodig hebben. Het is geen teken van zwakte of aandachttrekkerij, maar een manier om om te gaan met overweldigende gevoelens. In mijn praktijk zie ik regelmatig dat meisjes die zich gehoord en gesteund voelen, beter in staat zijn om hun gedrag te veranderen en gezonde manieren te vinden om hun emoties te uiten. Het is belangrijk om als ouder, verzorger of leerkracht alert te zijn op de signalen en open te staan voor hulp.
Heeft u vragen of maakt u zich zorgen over uw kind? Neem gerust contact met mij op telefoonnumer 06 – 10 10 74 05 of ga naar de aanmeldpagina bij Psylicht. Samen kunnen we kijken naar de beste manier om uw dochter (of zoon) te ondersteunen.
