Relaties & grenzen bij jongvolwassenen: van pleasen naar gezond hechten

Veel jongvolwassenen herkennen dit: je zegt ja terwijl je nee voelt. Je past je steeds aan, en later ben je leeg of gespannen. Dat wordt vaak pleasen genoemd. In dit artikel lees je wat pleasen is, waarom het ontstaat en hoe je gezonde grenzen opbouwt—met een kort stappenplan om vandaag te beginnen.

Pleasen: wat is het wél (en wat niet)?

Pleasen is steeds de ander voorrang geven om gedoe te voorkomen of waardering te krijgen. Dat is iets anders dan “gewoon aardig zijn”.

Herkenbare voorbeelden

• Je agenda zit vol, maar je zegt toch: “Ik regel het wel.”
• Iemand kijkt teleurgesteld → jij biedt meteen je excuses aan.
• Je zegt overal ‘ja’ op en ploft ’s avonds leeg op de bank.

Vriendelijk vs. pleasen

• Vriendelijk: bewust, met grenzen.
• Pleasen: spanning dempen, ten koste van jezelf.

Pleasen vs mindcontrol

• Pleasen = jezelf aanpassen om spanning/afwijzing te vermijden. Het komt vanuit jou en voelt “ik moet aardig doen, anders…”.
• Mind control (manipulatieve controle) = druk van buitenaf: de ander stuurt, test grenzen of zet je onder druk zodat je minder keuzevrijheid ervaart.

Signalen dat je grens zoek is

• Lijf: stijve nek – schouders – kaak, knoop in je buik, slecht slapen.
• Emotie: snel schuldgevoel als je ‘nee’ zegt of even niet reageert.
• Gedrag: veel uitleggen, afspraken verzetten, altijd beschikbaar.
• Relatiepatroon: aantrekken–afstoten, jaloezie, geen ruimte durven nemen.

Waarom doen we dit?

Pleasen is vaak een oude overlevingsstijl: tijdens je opvoeding gaf “braaf, behulpzaam, conflictvrij” veiligheid. In relaties als volwassene kan dat doorschieten: jezelf kwijtraken. Hechting (angstig/vermijdend), schema’s en soms trauma spelen mee. Goed nieuws: je kunt nieuwe, kleine gewoontes leren die én veilig voelen én bij jou passen.

Vijf bouwstenen voor “gezond hechten”

1. Lichaam als signaal
   Neem spanning, adem en hartslag serieus. Je lijf tikt je op de schouder.
2. Korte grenszinnen
   Vriendelijk en duidelijk, zonder uitleg.
3. Kiezen voor de lange termijn
   “Wat is nu goed voor mij én voor de relatie, ook over een maand?”
4. Teleurstelling verdragen
   Begrenzen mag ook als de ander dat even niet leuk vindt.
5. Nabijheid én ruimte
   Je kunt altijd even ‘bijtanken’ op de plek waar jij je goed en veilig voelt (thuis, bos, strand)

Mini-stappenplan (5 minuten) — vandaag starten

Doe dit 2–3 keer per week. Klein en haalbaar werkt het best.

1. Check-in (1 min)
   Vraag: Wat voel ik in mijn lijf? (spanning/druk) en Wat heb ík nu nodig? (tijd, pauze, duidelijkheid).
2. Kies één waarde (30 sec)
   Bijvoorbeeld eerlijkheid, rust, gezondheid, respect. Wat is de kleinste actie die daarbij past?
3. Schrijf één grenszin (1 min)
   Klaar om te gebruiken:
   • “Dank je voor de uitnodiging. Vandaag lukt het me niet.”
   • “Ik wil wel, maar anders. Dit past beter: …”
   • “Ik heb bedenktijd nodig. Ik laat morgen iets weten.”
4. Vertraag voor je antwoordt (15–30 sec)
   Adem 3 keer rustig uit. Zeg je zin. Niet verder uitleggen.
5. Nazorg (1 min)
   Check: Hoe voel ik me nu? Noteer één zin: Wat hielp? Wat was lastig? Plan je volgende oefenmoment.

Tip: Schuldgevoel lijkt een “foutmelding”, maar is vaak gewoon een bijwerking van nieuwe grenzen. Dat trekt bij door het te blijven doen.

Wanneer extra hulp helpt

• Je valt steeds terug in oude patronen.
• Relaties kosten je veel energie (opgebrand, jaloers, veel zorgen).
• Oude ervaringen (hechting/trauma) blijven triggeren.

Dan helpen coaching of therapie (CGT/ACT, schemagericht, EMDR bij beladen herinneringen). We werken praktisch en stap voor stap.

Hoe we dit aanpakken bij Psylicht (18–35)

• Intake & doel: jouw patroon in kaart (situatie → gevoel → gedrag).
• Plan op maat: werken aan bindings-/verlatingsthema’s & zelfbeeld versterken
• Tools: ACT-oefeningen, emotieregulatie, schema-oefeningen, evt. EMDR.
• Concreet: elke week kleine experimenten, samen evalueren.

✅ Klaar voor een eerste stap?

Liever eerst even bellen of appen? → Contact opnemen

Plan een gratis verkennend gesprek → Plan een gratis verkennend gesprek

Veelgestelde vragen

Meer weten of direct advies?

Bij Psylicht kun je altijd terecht voor gratis advies bel ons, of maak een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek . Samen kijken we welke aanpak het beste past bij jou.